Türkiye’nin ilk en büyük doğalgaz keşfinin yapıldığı doğalgaz sahasının ölçüm istasyonu SCADA Uygulamasınu Adatech gerçekleştirdi. Karadeniz’de keşfedilen 320 milyar metreküp doğalgaz rezervinin Türkiye Ana Doğalgaz Boru Hattına bağlandığı Ölçüm İstasyonu. “Filyos Ana Ölçüm İstasyonu”

Doğalgaz ölçüm istasyonlarında ölçüm, raporlama, izleme ve kontrol operasyonlarının yönetilmesi için kurulan SCADA uygulamalarının, gaz ölçüm sistemlerine özel bazı gereksinimleri de karşılaması beklenir.  Bu özel gereksinimler genel hatları ile şu şekilde listelenebilir ;

• Akış bilgisayarları ile kesintisiz yedekli haberleşmek, (Network Redundancy).
• Paralel Ölçüm Hatlarının toplamlarını gerçek zamanlı hesaplayabilmek,
• Hesaplamalarda akış ağırlıklı ortalama formülünü kullanabilmek,
• Yedekli çalışan GC (Gas Chromatograph) cihazlarını yönetebilmek,
• GC verilerini akış bilgisayarlarına gerçek zamanlı olarak transfer etmek.
• Tüm toplanan verileri kaydetmek, standartlara uygun raporlamak.
• Otomatik rapor çıktıları alabilmek.
• Uzaktan izleme sistemlerine DNP3 protokolü ile verileri paylaşmak.
• Hot-Standby yedekli çalışabilmek.
• Filyos ana ölçüm istasyonunda uygulanan topoloji ;

Figure 1 : Communication Network Topology

Topolojide gösterildiği gibi Filyos Ana Ölçüm İstasyonunda ;

• 20 Adet Flow Computer (6 Pay + 6 Check + 6 Ultrasonic + 2 Turbine)
• 2 Adet Gas Chromatograph
• 2 Adet Analyzer (Water Dew Point and H2S)
• 2 Adet Server Computer
• 2 Adet Workstation Computer
• 2 Adet 24 Serial Port Terminal Server,

• 2 Adet 32 Port Ethernet Switch,

   

bulunmaktadır. Bunlara ek olarak merkezi izleme sistemi ve DCS sistemi ile bağlantısı bulunmaktadır. Tüm cihazlar ile Modbus TCP, Modbus RTU protokolleri ile haberleşme sağlanmıştır. Uygulamada 

• 2 Adet inSCADA 10.000 I/O 20 Client Lisans,

• Windows Server 2019,

kullanılmıştır.

Network Redundancy

inSCADA ağ anahtarları ve seri terminal sunucuları üzerinden 20 adet akış bilgisayarı ile yedekli haberleşme yapmaktadır. inSCADA haberleşmenin yürütüldüğü hat üzerinde herhangi bir kesinti olması durumunda ilgili cihazın alternatif haberleşme hatlarından birine otomatik olarak geçerek haberleşme sürekliliği sağlamaktadır. Ayrıca bunu iki farklı protokol kullanan haberleşme hatları arasında geçiş yaparak dahi sağlayabilmektedir.  Resim 2 ‘ de gösterildiği gibi her bir akış bilgisayarından ;

• Ethernet 1 (Modbus TCP)

• Ethernet 2 (Modbus TCP)

• RS485 Port 1 (Modbus RTU)

• RS485 Port 2 (Modbus RTU)

2 TCP ve 2 seri port olmak üzere 4 farklı port kullanılarak bu haberleşme sürekliliği garanti altına alınmıştır.​